Καππαδοκία: Εκεί όπου η μνήμη των Ελλήνων αντιλαλεί μέσα στην πέτρα

Υπάρχουν ταξίδια που δεν τα μετράς με αποστάσεις, αλλά με συναισθήματα. Η Καππαδοκία είναι ένα τέτοιο ταξίδι, ένα μέρος που δεν το βλέπεις απλώς, το αισθάνεσαι. Από την πρώτη στιγμή που η γη ξεδιπλώνεται μπροστά σου, με τους αλλόκοτους σχηματισμούς της και τα χρώματα που αλλάζουν με το φως, νιώθεις πως κάτι παλιό, κάτι ελληνικό, κάτι οικείο υπάρχει ακόμη εκεί.

Το ταξίδι της Τριλογίας, σε συνεργασία με το Cosmorama, μας οδήγησε σε μια εμπειρία πολύ πέρα από το τουριστικό. Με αρχηγό την καταπληκτική Μαρίνα Αναγνώστη και ξεναγό την κυρία Ελμάς, που γνώριζε κάθε πέτρα και κάθε ιστορία αυτού του τόπου, γνωρίσαμε μια γη που μιλά — όχι με λόγια, αλλά με σιωπές.

Στη Μαλακοπή κατεβήκαμε στα έγκατα της γης. Εννέα επίπεδα κάτω, μια ολόκληρη υπόγεια πολιτεία, σκαμμένη από ανθρώπους που έψαχναν ελπίδα και ασφάλεια. Εκεί, μέσα στην υγρή πέτρα, καταλαβαίνεις τι σημαίνει πίστη: όχι ως θεωρία, αλλά ως ανάγκη επιβίωσης.

Και πιο πάνω, στον ήλιο, οι βράχοι της Καππαδοκίας στέκουν σαν μαρτυρίες ενός χρόνου χωρίς τέλος. Οι περίφημες «νεραϊδοκαμινάδες» αλλάζουν μορφή ανάλογα με τη ματιά σου — άλλοτε μοιάζουν με κάστρα, άλλοτε με πρόσωπα. Ο άνεμος τις σμιλεύει αιώνες τώρα, όπως η ιστορία σμιλεύει τους λαούς.

Η παρουσία των Ελλήνων δεν είναι θύμηση, είναι αίσθηση. Στο Νεβσεχίρ, εκεί όπου οι τοίχοι των ελληνικών σπιτιών στέκουν ακόμη όρθιοι, νιώθεις ότι οι φωνές τους δεν χάθηκαν. Στη Σινασσό, τα παλιά αρχοντικά και η εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης δεν είναι απλώς μνημεία. Eίναι μαρτυρίες μιας ζωής που άφησε το αποτύπωμά της βαθιά στη γη.

Το απόγευμα των Περιστρεφόμενων Δερβίσηδων ήταν μια τελετή σχεδόν υπερκόσμια. Η περιστροφή τους, αργή και υποβλητική, γέμισε τον χώρο με έναν ρυθμό που μοιάζει να συνδέει ουρανό και γη. Δεν χρειάζονται λόγια, μόνο το βλέμμα και η αναπνοή αρκούν για να νιώσεις ότι η πνευματικότητα μπορεί να εκφραστεί με την πιο απλή κίνηση.

Και έπειτα ήρθε η τουρκική βραδιά. Το σκηνικό άλλαξε. Aπό τη σιωπή της περιστροφής, περάσαμε στο γέλιο, τη μουσική και το άφθονο γλέντι. Ο ήχος του σάζ, οι χορευτές, τα ποτήρια που σμίγουν, μια παρέα χωρίς σύνορα. Εκεί, ανάμεσα σε ρυθμούς και τραγούδια, καταλάβαμε πως οι λαοί της Ανατολής και της Ελλάδας, όσο κι αν χωρίστηκαν, μοιράζονται ακόμα την ίδια ψυχή.

Η Καππαδοκία δεν είναι εύκολο να περιγραφεί. Είναι τόπος που δεν χωράει σε προγράμματα και ημερομηνίες· είναι τόπος που σε αγγίζει βαθιά. Η πέτρα της θυμάται, η σιωπή της ψιθυρίζει, και η μνήμη των Ελλήνων αιωρείται παντού, όχι σαν θρήνος, αλλά σαν υπόμνηση ότι κάποτε, εδώ, ζούσαν άνθρωποι που άφησαν πίσω τους φως.

Ένα φως που, ευτυχώς, δεν έσβησε ποτέ.